آیین برادری
داستایفسکی چگونه روسیه را به جستوجوی ریشهها فرا خواند؟
غول داستان نویسی جهان ۱۴۰ سال پیش چشم از جهان فرو بست. آثار داستایفسکی نه فقط در زمینه ادبیات که برخی در زمینه روانشناسی و فلسفه نیز جزو مهمترین متنهای تاریخ بشریت به شمار میآیند.
داستایفسکی نویسندۀ روس، در جغرافیای انسان روسی میاندیشد و مینویسد. از این جهت مخاطراتی که شخصیت هایش با آن دچارند، ریشههایی جغرافیایی نیز دارند. آدمها در آثار داستایفسکی و از جمله در «برادران کارامازوف» اگر چه درد و مسئلهای عمومی دارند و عموم آدمها، از جمله ایرانیها آن را میفهمند و میشناسند، اما از ریشههایی روسی میآیند و درگیر ماجراهای جامعه خویش در مقطع زمانی خاص خود هستند. یعنی از طریق انحصار داستان در موقعیت زمانی و مکانی متعین، امکان گشودگی و تعمیم، همچنین عمیقتر شدن موقعیتها، مسائل و شخصیتها فراهم میشود.
داستایفسکی در واپسین شاهکارش، برادران کارامازوف، درگیر مسائل روز روسیه است و از وضعیت اجتماعی سیاسیِ گذشتن از سنت به تجدد مینویسد. این شماره سپید و سیاه روایتی است از درکی که او از مواجهه روسیه با تجدد بازگفته است. این درگیری برای داستایفسکی در برادران کارامازوف، نه مواجههای آسان و سرراست و نه از پیش تعیین شده است، بلکه بهسان جهان شخصیتهایش، سخت و بغرنج و پرماجراست.
تعداد بازدید : 809