تولستوی در جنگ و صلح یک بار تاریخ را از نو نوشته است. و در این تاریخ گفتن، مهمترین چیز، ورای همه حرف‌ها درباره انسان و زندگی آن است که انسان چقدر قادر است با واقعیت مواجه شود؟تمام توفیق تولستوی در جنگ و صلح شدتی است که به روایت بی ملاحظه این تجربه می‌بخشد.
آندره بالکونسکی که یکی از چند شخصیت محوری رمان است، در ابتدا به سان دیگر اشراف روس، جوری ناپلئون را روایت می‌کند که انگار از دور مسحور عظمت نام او شده، اما واقعیت حمله ناپلئون به روسیه، به آندره این فرصت را می‌دهد که ناپلئون را بشناسد و بلکه مهمتر خودش را و جهان را بشناسد. تصور ابتدایی آندره از انسان و جنگ لزوما به معنای ساده‌لوحی یا فریب خوردن نیست، او ادعایی منطقی دارد. اما آنچه او بعداً از  جنگ و تجربه سختی‌ها یاد می‌گیرد نمی‌تواند به آسانی تا پیش از آن مورد قبول باشد.حرکت آندره از ساده دیدن امور به پختگی بعد از آن، چیزی است که فقط و فقط باید در انسان و در هر کس به نحو خاص تجربه شود.