صفا و شأن
حمد میرعماد چگونه ماندگارترین اثر خوشنویسی ماست؟
در تاریخ خوشنویسی ما آمده است؛ میرعماد حسنی خطاط صاحب نام عصر صفوی به خاطر مناقشهای که با شاه عباس دوم داشت، با سعایت حاسدان و بدخواهان کشته شد. ماجرا این بود که شاه کتابت شاهنامهای را به میرعماد سفارش داده بود در قبال هفتاد سکه طلا. پس از مدتی وقتی کار را از او طلب کرد، میرعماد گفت آنچه شاه داده، فقط برای ۷۰ بیت کفایت کرده و در آن با فروختن هر بیت به یک سکه پول شاه را به فرستاده پس داد. همین مایه خشم فراوان شاه شد.
این خاطره مشهور از میرعماد حسنی همواره به خصلت غرور و خلق ناساز او میرعماد تعبیر شده، اما میرعماد در شرح و حمایتهای دیگر مردی بسیار مردمدار روایت شده است.
خوشنویسی در آنچه از رسالههای قدما بر میآید نوعی سیر و سلوک است. یعنی خود نوشتن سیر سلوک است و خطِ خوشنویسان گویای روایت آنها از این سیر. در قواعد دوازدهگانه باباشاه اصفهانی در رساله آدابالمشق خط زمانی به کمال خود میرسد که تمام قواعد را داشته باشد. اصل یازدهم صفا و دوازدهم شأن نام دارد. دو اصل آخر را مزه هم میگویند. باطن خط با این دو اصل اعاده میشود.
در دورانی نه چندان دور هنر (خوشنویسی)، گویای باطنی از هنر بود که از یک سو با معانی والای قدسی قرین میشد و از دیگر سو به نحوی شگفتآور در جامعه عمومیت مییافت. قطعه حمد، احتمالا نمونهای مثالین از اینچنین هنری است.
تعداد بازدید : 1003